‘De kinderen van Israel moeten de sjabbat vasthouden door de sjabbat te vieren als een eeuwig verbond tot in hun verste nageslachten. Tussen Mij en de kinderen van Israël is het voor eeuwig een teken, want in zes dagen heeft de eeuwige hemel en aarde gemaakt en op de zevende dag hield Hij op en herademde’
(Ex. 31:16-17)
De sabbat is de wekelijkse rustdag. De sjabbat begint op vrijdagavond bij zonsondergang en duurt tot de zonsondergang op zaterdag. Het gezin bereidt de sjabbat uitgebreid voor. Er worden boodschappen gedaan, het eten wordt bereid en het werk van de week wordt afgerond, zodat de sjabbat op tijd kan worden ‘verwelkomd’. De sjabbat begint met het ontsteken van twee kaarsen. Er worden verschillende liedjes gezongen. Dan wordt de dag ingewijd met een zegespreuk (kidoesj) over een beker wijn. Een deel van het scheppingsverhaal wordt gezongen. Vervolgens worden de kinderen gezegend en de handen gewassen. Twee gevlochten broden, de galles, vaak versierd met maanzaad of sesamzaad worden aangesneden en, bestrooid met een snufje zout, opgegeten. Deze twee broden symboliseren de dubbele hoeveelheid manna die het volk in de woestijn op sjabbat ontving tijdens de tocht door de Sinai woestijn. Hierna begint een feestelijke maaltijd, die onderbroken wordt voor het zingen van liedjes, de zemirot. Traditioneel wordt er die avond kippensoep gegeten en staat er vaak ook kip op het menu.
Op deze wijze wordt de sjabbat een wekelijks terugkerend feest waar het hele gezin naar uitziet. De drukte van de week wordt achtergelaten en men wijdt zich aan de rustdag en aan studie van de Torah.
Soms is er vrijdagavond voorafgaand aan de maaltijd een dienst in de synagoge. Op zaterdagochtend is er in grote gemeentes altijd een dienst, waarin een stuk uit de Torah rol wordt gelezen. Aan het eind van de sjabbat wordt de overgang naar de volgende week gemarkeerd door de Havdala ceremonie. Hierbij wordt een speciale gevlochten kaars ontstoken en in zoete wijn gedoofd
In Middelburg wordt de sjabbat regelmatig gezamenlijk ingewijd in de synagoge.
Foto: Kaarsen aansteken tijdens het begin van de sjabbat.
Copyright 2021 – Joodse Gemeente Zeeland – Meeste foto’s: Micha de Vries